Το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν είναι το δημόσιο χρέος, αλλά το υπόλοιπο χρέος που συνεχίζει να συσσωρεύεται με επιταχυνόμενο ρυθμό και πνίγει την οικονομία. Αιχμή του δόρατος του προβλήματος αποτελούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο.Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των Ελλήνων προς το δημόσιο έχουν φτάσει τα 87 δισ. ευρώ από 30 δισ. ευρώ που ήταν το 2010. Η νέα φορολογική καταιγίδα των μεσαίων στρωμάτων της επιχειρηματικότητας αναμένεται να επιταχύνει το ρυθμό αύξησης. Τα 87 δισ. ληξιπρόθεσμες οφειλές αθροίζουν περίπου το διπλάσιο του συνόλου των ετήσιων κρατικών εσόδων.Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία προσεγγίζουν τα 20 δισ. ευρώ όσα και τα ετήσια έσοδά τους. Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών τους επόμενους μήνες αναμένεται να επιταχύνει τη συσσώρευση και αυτών των χρεών.Στις τράπεζες οι Έλληνες χρωστάμε περί τα 220 δισ. ευρώ από τα οποία το 50% περίπου είναι κόκκινα δάνεια.
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στην οικονομία είναι η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη ΔΕΗ οι οποίες όπως ανακοινώθηκε ξεπερνούν τα 2,7 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Capital.gr «Με βάση τις τελευταίες επίσημες ανακοινώσεις, στα τέλη του 2015 οι ανεξόφλητες οφειλές ήταν 2,3 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες «τα ανεξόφλητα» στα τέλη Μαρτίου είχαν σκαρφαλώσει στα 2,5 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι μέσα στον Απρίλιο και το Μάιο, δηλαδή τους πρώτους μήνες εφαρμογής του νέου προγράμματος διακανονισμών, είχαμε νέα κλιμάκωση των ανεξόφλητων οφειλών κατά 200 εκατ. ευρώ (8% σε λιγότερο από δύο μήνες)…».
Τούτο σημαίνει αύξηση των ληξιπρόθεσμων κατά 100 εκατ. το μήνα περίπου. Η ΔΕΗ πραγματοποιεί πωλήσεις περί τα 6 δισ. το χρόνο και έχει χρέη περί τα 4,8 δισ. ευρώ. Για όποιον καταλαβαίνει από αριθμούς το ερώτημα είναι πόσο απέχει το μπλακάουτ όχι η ανάπτυξη…
Η ελληνική κυβέρνηση σωστά ή λάθος (λάθος κατά τη γνώμη μου) έχει θέσει στην αιχμή των προτεραιοτήτων την αναδιάρθρωση του δημόσιου ελληνικού χρέους, το πρόβλημα του οποίου εντοπίζεται μετά το 2022.
Οι δανειστές της έχουν επιβάλει την επίλυση του ζητήματος των κόκκινων τραπεζικών δανείων η οποία θα προχωρήσει με την έλευση των ξένων επιθετικών funds που θα τα αγοράσουν από τις τράπεζες. Αυτό θα δώσει κάποιες ανάσες στις τράπεζες.
Το βασικό πρόβλημα όμως είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 100 δισ. προς το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία, οι οποίες με το νέο φορολογικό και ασφαλιστικό αναμένεται να παρουσιάσουν εκρηκτική αύξηση.
Ακόμη και αν αύριο ανερχόταν στην εξουσία ένα κόμμα που μείωνε δραστικά τις δαπάνες και κατέβαζε τη φορολογία στο 10% για όλους (flat tax) με αυτό το «βουνό» των ληξιπρόθεσμων οφειλών ποιος θα μπορούσε να επενδύσει;
Μια σημαντική μερίδα των Ελλήνων που μπορούν να επενδύσουν όταν αλλάξουν οι συνθήκες, έχουν πάνω από 100 δισ. στο εξωτερικό και στο εσωτερικό χρωστούν σε τράπεζες πάνω από 200 δισ. ευρώ και στο κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία πάνω από 100 δισ. ευρώ. Άλλα 100 δισ. ευρώ που τελούν υπό capital controls αθροίζουν οι καταθέσεις στο εσωτερικό.
Αργά ή γρήγορα καθώς ο «κόμπος θα φτάνει στο χτένι» το κράτος θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε διαγραφή των χρεών των πολιτών προς αυτό καθώς δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από την παγίδα της ύφεσης και της ανεργίας.
[…]
Σε αντίθεση με τα τραπεζικά δάνεια που αφορούν χρήματα που έχει λάβει ο δανειολήπτης οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αφορούν αυθαίρετους φόρους στα συνήθη υποζύγια που δήλωναν τα εισοδήματά τους και δεν μπόρεσαν να πληρωθούν.
Εμπεριέχουν δηλαδή αρκετό «εύφλεκτο» υλικό για κοινωνική εξέγερση…
Με βάση την κατεύθυνση των εξελίξεων και τα νέα μέτρα για τη φορολογία και το ασφαλιστικό, τους επόμενους μήνες το πλέον πιθανό είναι να δούμε μια στάση πληρωμών προς το κράτος κατ’ αρχήν και μετά όλων προς όλους παρά την ανάπτυξη μέσω του πακέτου Γιουνκέρ και του ΕΣΠΑ.
Ιωαννης Σ. Μπογδος.